W każdą niedzielę i uroczystości po homilii składamy wspólnie wyznanie wiary,
zwane „Credo”, co po łacinie oznacza „wierzę”. Czasem zdarza się pomylić, bo jedno
z tych wyznań recytujemy w pacierzu, a drugie podczas Mszy świętej. Czym jest wyznanie
wiary, dlaczego mamy dwie wersje tego wyznania i jaką rolę pełni ono na Mszy świętej?
Tego dowiemy się w dzisiejszej katechezie.
Od samego początku Kościół apostolski wyrażał i przekazywał swoją wiarę w krótkich
formułach np.: „Wierzę, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym”. Z czasem zapragnął zebrać
to co istotne w zwięzłych i uporządkowanych streszczeniach, przeznaczonych głównie dla
kandydatów do chrztu. Ten, kto w pierwotnym Kościele jako dorosły człowiek chciał
zostać chrześcijaninem, zanim został ochrzczony musiał uroczyście wyznać przed całą
wspólnotą w co wierzy, a Kościół potwierdzał, że to jest rzeczywiście nauka Chrystusa
i dopiero wtedy mógł odbyć się chrzest. Takie syntezy zostały nazwane z czasem
„wyznaniami wiary”, ponieważ w kilkunastu zdaniach streszczają całą naszą wiarę.
Bardzo prosto i obrazowo mówi o tym Katechizm: „Ta synteza wiary nie została ułożona
według ludzkich opinii, ale z całego Pisma świętego wybrano to, co najważniejsze, aby
podać w całości jedną naukę wiary. Jak ziarno gorczycy zawiera w maleńkim nasionku
wiele gałęzi, tak samo streszczenie wiary zamyka w kilku słowach całe poznanie
prawdziwej pobożności zawartej w Starym i Nowym Testamencie” (KKK 187).
W ciągu wieków, w odpowiedzi na różne potrzeby różnych epok, sformułowano wiele
wyznań wiary. Choć – jak podkreśla Katechizm – żadne z nich nie zestarzało się i nie jest
zbędne, w naszych czasach najczęściej używamy dwóch. Pierwszym z nich jest tzw.
„Symbol Apostolski”, którym modlimy się w pacierzu, w różańcu lub Koronce do
Miłosierdzia Bożego. Jest to najstarsze sformalizowane wyznanie wiary zaczerpnięte
z liturgii chrzcielnej Kościoła rzymskiego, gdzie miał siedzibę Piotr, pierwszy z apostołów
i dokąd przyniósł wyrażenie wspólnej wiary.
Drugi symbol zwany jest „nicejsko-konstantynopolitańskim” i jest owocem dwóch
pierwszych wielkich soborów powszechnych w 281 i 325 roku. Powstał on w odpowiedzi
na pojawiające się błędy wiary, niedomówienia i niejasności. Warto jednak pamiętać, że
autorem tego i poprzedniego wyznania wiary nie jesteśmy my sami, ani nawet sam Kościół,
lecz objawione Słowo Boże. Kościół otrzymał to jako dar, a wyznanie wiary jest jakby
„ekstraktem” uczynionym z ogromnej ilości tekstów biblijnych i z doświadczenia
Kościoła, który wsłuchiwał się w działanie Ducha Świętego.
Na podstawie tego co powiedzieliśmy, zastanówmy się teraz, jak modlić się tą częścią
Mszy świętej i dlaczego wyznanie znajduje się właśnie w takim miejscu Eucharystii.
Pierwszą funkcją Wyznania wiary jest odpowiedź na głoszone słowo. Wyznanie wiary
wypływa jakby z tego słowa, które mi przed chwilą głoszono. Do tej pory ja wsłuchiwałem
się w Słowo Boże, przygotowywałem serce na jego przyjęcie, karmiłem swoją wiarę tym,
co usłyszałem. Teraz wyznaję swoją wiarę wobec tego, co było mi głoszone. Wyznaję w
najpiękniejszy sposób, bo tekstami głęboko osadzonymi w Słowie Bożym, ale
wypowiadanymi przeze mnie samego. To znaczy, że utożsamiam się z tym, co głoszę
i chcę tak żyć, jak przed chwilą usłyszałem. Dlatego na końcu wyznania dopowiadamy –
„amen”, a więc „Wierzę. Niech tak się stanie. Nawet jeśli z czymś się nie do końca
zgadzam, nie wszystko rozumiem, ale zostawiam na boku mój sposób myślenia, mój plan
na życie i przyjmuję za coś pewnego to, co zostało objawione w Słowie Bożym, a co dziś
jest depozytem wiary”. Wiara to posłuszeństwo temu, co Bóg objawia i coś na czym
bezpiecznie mogę oprzeć swoje życie.
Drugą funkcją wyznania wiary jest stworzenie jedności podczas liturgii. Stąd się wzięło
właśnie słowo „symbol”, które w języku greckim oznaczało znak rozpoznawczy i znak
jedności. Kiedy wszyscy wspólnie recytujemy lub śpiewamy „Credo”, jest to znak naszej
jedności na Eucharystii. Wyrażamy przez to, że nie spotykamy się tu z czysto ludzkich
powodów, ale tym, co nas łączy jest wiara. Na Mszy świętej przecież nie wszyscy się
znamy, nie wszyscy się lubimy, nie wszyscy mamy ze sobą coś wspólnego. Często na
Eucharystii spotykają się osoby o różnych poglądach politycznych, o odmiennych
przekonaniach obyczajowych czy stylu życia, ale „Credo” to taki moment, który ma nam
uświadomić, że bez względu na to, że się czasem tak bardzo różnimy, łączy nas jedna wiara,
jeden chrzest, jeden Bóg, jedna Eucharystia, w której jest miejsce dla wszystkich, którzy
w to samo wierzą. Warto o tym pamiętać zwłaszcza wtedy, gdy spotykamy w kościele
ludzi, których nie lubimy lub z którymi sobie nie radzimy. Gdy wypowiadamy razem Credo
okazuje się, że mimo tylu różnic łączy nas dużo więcej i to łączy nas to, co boskie, a nie to, co ludzkie.
Już za chwilę w czasie Mszy świętej złożysz wyznanie wiary. Wyznaj ją z dumą
i podziękuj za tych, którzy przekazali ci tę wiarę, niezmienną od czasów apostolskich. Na
słowa o tym, że Pan Jezus stał się człowiekiem i przyjął Ciało z Maryi Dziewicy skłoń
lekko głowę. Jest to oznaka naszej wdzięczności za to, że Bóg uniżył się, opuścił Niebo,
stał się człowiekiem i przyjdzie do nas za chwilę w skromnej postaci chleba i wina.
